พูดถึงเรื่องพระภูมิ ยังมีประชาชนเข้าใจผิด เกิดการถกเถียงกันอยู่เสมอหากว่าพระภูมิเป็นพระสงฆ์ที่เสียชีวิตไปแล้วเกิดเป็นพระภูมิ ไม่เป็นความจริงเลย เพราะเป็นเรื่องเหลวไหลถ้าพระสงฆ์เสียชีวิตไปแล้วเป็นพระภูมิที่เล่าลือกันอย่างนั้น พระพุทธเจ้าตรัสรู้ด้วยตนเอง ท่านมีความสามารถเล็งญาณรู้ได้หมด อะไรดีอะไรชั่ว ท่านต้องเทศนาสั่งสอนไว้เลย ถ้าเป็นอย่างที่เล่ากันมานั้น พระพุทธเจ้ามิต้องเป็นพระภูมิไปด้วย หรือที่เรียกกันว่าพระภูมินั้นเป็นนามของพราหมณ์ เรียกกันมาตั้งแต่สมัยโบราณมีมาก่อนพระพุทธเจ้า สมัยก่อนนั้น พราหมณ์เคารพนับถือพระภูมิมากมาจนถึงปัจจุบันนี้ ยังนับถือต่อเนื่องกันมาทุกวันนี้พระภูมิ มิใช่มีมากมาย มีเพียง 9 องค์ เท่านั้น
ตามความจริงแล้ว พระภูมิมีบิดาเป็นพระมหากษัตริย์มีนามว่าพระเจ้าทศราช และมีมารดาชื่อว่า พระนางลันธาทุกกะเทวี ทั้งสองได้ครอบครองราชสมบัติอยู่ในกรุงพาราณดี อยู่ร่วมกันจนได้ประสูติพระราชโอรส 9 พระองค์ เมื่อพระราชโอรสมีชันษาเจริญวัย มีพระปรีชาสามารถ พระเจ้าทศราชจึงให้โอรสทั้ง 9 องค์ ไปปกครองภูมิสถานที่ต่างๆ ครั้นกาลต่อมาเจ้ากรุงพาลีมีนิสัยไม่อยู่ในทศพิธราชธรรม คิดแต่สร้างความเดือดร้อนใช้ให้พระโอรสทั้งองค์ไปกลั่นแกล้งประชาชน เข้าสิ่งสู่ผู้คนทั่วไปเพื่อหาสินบนเครื่องเส้นสังเวย โดยไม่มีเหตุผล ผิดในศีลธรรม ทำให้ประชาชนต้องทนทุกข์เวทนา ต่อมาไม่ข้าไม่นานก็ร้อนถึงพระนารายณ์ จึงอวตารแปลงตัวลงมาเป็นพราหมณ์น้อยมาขอที่อยู่กับเจ้ากรุงพาลี ขอเพียง 3 ก้าวเท่านั้น เพื่อจะบำเพ็ญพรตเจ้ากรุงพาลีมิได้คิดตรึกตรอง จึงทรงอนุญาตให้ครั้นแล้วก็หลั่งน้ำอุทกธาราอุทิศกล่าวถึงพระศุกร์ผู้เป็นอาจารย์ของกรุงพาลีได้ร้อนอกร้อนใจผิดปกติกว่าทุกวัน จึงเล็งญาณดูก็รู้ว่าพระนารายณ์แปลงตัวลงมาเพื่อจะดัดสันดานเจ้ากรุงพาลี
พระศุกร์จึงเนรมิตรตนเองให้เล็กลงแล้วนอนขวางอยู่ในพระเต้า เพื่อจะมิให้น้ำอุทกธาราหลั่งออกมา พระนารายณ์จึงเกิดความสงสัยว่า ทำไม? น้ำอุทกธาราไม่หลั่งไหลออกมา คิดแล้วจึงเล็งญาณดูก็รู้ว่าพระศุกร์เข้าไปนอนขวางอยู่ในรูพระเต้า พระนารายณ์จึงเอาหญ้าคาแทงเข้าไปในรูพระเต้า บังเอิญหญ้าคานั้นไปถูกลูกนัยน์ตาของพระศุกร์ได้รับความเจ็บปวดแสนสาหัสเป็นอันมากทนอยู่ไม่ไหว จึงโดดหนีออกจากรูพระเต้า น้ำอุทกธาราก็หลั่งไหลออกมาเป็นการสำเร็จ การขอสถานที่อยู่อาศัยของพระนารายณ์ พระนารายณ์จึงแปลงกายเป็นรูปเดิม แล้วทำการย่างเท้าเก้าเดินเพียง 2 ก้าวก็หมดเขตพรรณี
ด้วยความอภินิหารของพระนารายณ์ เจ้ากรุงพาลีเห็นดังนั้นก็ตกใจกลัวจนตัวสั่นจึงกราบทูลว่า ขออย่าขับไล่ข้าพเจ้าเลย ขอให้ข้าพเจ้ามีที่อยู่อาศัยบ้าง พระนารายณ์ไม่ยอมฟังเสียงอะไรทั้งสิ้น เพราะจะดัดสันดานให้รู้สำนึกบาปเสียบ้าง ว่าแล้วก็ขับไล่เจ้ากรุงพาลี ทั้งหมดออกไปอยู่นอกเขตในป่าหิมพานต์ จะกล่าวถึงเจ้ากรุงพาลี ได้ถูกขับไล่ไปอยู่นอกฟ้าป่าหิมพานต์ทั้งหมดแสนจะลำบาก อดอยาก ทุกข์ยาก น่าเวทนา ร้องห่มร้องไห้โศกเศร้าเสียใจ จึงคิดตัดสินใจเข้าเฝ้าพระนารายณ์กราบทูลขอที่ดินกลับคืน พระนารายณ์ เห็นเช่นนั้นก็เกิดความสงสารครอบครัวเจ้ากรุงพาลี จึงได้ตักเตือนอบรมสั่งสอน จงอยู่ในศีลธรรม มีความเมตตากรุณา แก่สัตว์ผู้ยากทั่วไป จะต้องรักษาที่อยู่อาศัยของประชาชนทั่วไป ภูมิพาลีจึงกราบทูลรับคำมั่นสัญญาจะไม่ทำความชั่วอย่างที่แล้วมาต่อพระนารายณ์ ได้กราบทูลขึ้นอีกว่า หากประชาชนทั่วไปจะให้ข้าพเจ้ารักษาเคหะสถานบ้านเรือนแล้ว ขอให้ช่วยปลูกเป็นศาลเล็กๆ มีเสาต้นเดียวก็พอ จะได้ขึ้นอยู่พักอาศัยคอยรักษาเคหะสถานบ้านเรือน
พระนารายณ์ฟังดูก็มีเหตุผลดี จึงทรงอนุญาตให้เข้าอยู่อาศัยได้ตามเดิมฉะนั้น ผู้ที่จะทำการปลูกบ้าน สร้างอาคารห้างร้าน หรือโรงงานต่างๆ ที่เป็นศิริมงคล ควรตั้งศาลพระภูมิบูชาเครื่องลังเวยเสียก่อนจึงจะเกิดเป็นศิริมงคล ทำมาค้าขึ้น อยู่เย็นเป็นสุข และป้องกันภัย ทั้งหลายทั้งปวง จึงนิยมไช้กันมาตลอดจนทุกวันนี้ ต่อไปนี้ จะกล่าวถึงพระภูมิชื่อต่างกันทั้ง 9 พระองค์ โดยแต่ละองค์ต่างมีหน้าที่ไม่เหมือนกัน สมควรท่องจำให้แม่นยำ …
